Να ξεφυλλίζεις ένδοξες σελίδες της Εποποιΐας του 1940 μέσα από τον κιτρινισμένο ασπρόμαυρο Τύπο της εποχής δεν είναι μόνο κάτι «ενδιαφέρον», αλλά κρύβει και πολλές εκπλήξεις.

Σαν αυτή που δοκίμασε ο 16χρονος Γιώργος Λεβιθόπουλος μελετώντας το «Αρχείο Ελληνικών Γραμμάτων, Γεώργιος Λεβιθόπουλος», μια μεγάλη συλλογή αυθεντικών εφημερίδων του 1940 και άλλων ιστορικών ντοκουμέντων, που συγκέντρωσε ο παππούς του και περνά από γενιά σε γενιά. Τίτλοι, κείμενα, φωτογραφίες, συγκλονιστικά άρθρα, έκτακτα παραρτήματα, γελοιογραφίες σε ταξιδεύουν στο χωροχρόνο της ιστορίας, προκαλώντας συγκίνηση και δέος, χρεώνοντας τη μνήμη όλων.

Εκεί στα «ψιλά» της εφημερίδος «Ακρόπολις», Δεκέμβριος 1940, εντόπισε ο Γιώργος τη φωτογραφία ενός 13χρονου πιτσιρικά. Από τη μια η στρατιωτική του περιβολή, που μεγάλωνε απότομα το σοβαρό παιδικό προσωπάκι, κι από την άλλη ο συνοδευτικός τίτλος της φωτογραφίας «Ο ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΣ ΔΕΚΑΝΕΥΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ», του τράβηξαν αμέσως την αναγνωστική προσοχή.

Σχεδόν συνομήλικός του ήταν ο Αναστάσιος Χαραλαμπόπουλος, όταν έκανε το τόλμημα να αυτοεπιστρατευθεί. Πώς τα κατάφερε αλήθεια και τρύπωσε στο βαγόνι με τις αποσκευές και έφτασε «λαθρεπιβάτης» μέχρι τα ελληνοαλβανικά σύνορα στην πρώτη γραμμή, κανείς δεν ξέρει. Ούτε κι ὁ ίδιος ο πατέρας του Αλέξανδρος, που ταξίδευε σε άλλο βαγόνι του ίδιου συρμού, ήξερε τίποτα για τούτη την παράτολμη απόφασή του. Ήθελε τόσο να μαλώσει το παλληκαράκι του, όταν το ανακάλυψε στο Μέτωπο ο επικεφαλής της Μονάδος, κι απ’ την άλλη όλο καμάρι να τον σφίξει στην αγκαλιά του. Όχι, δεν ξαφνιάστηκε ο πατέρας με την επιμονή του Αναστάση να μείνει να πολεμήσει, όταν η επιστροφή του στην Αθήνα κρίθηκε αδύνατη. Ήξερε καλά το γιό του, και με πόση αγάπη στην πατρίδα και τα ιδανικά τον μεγάλωνε. Για τούτο και δέχτηκε εύκολα την πρόταση να υπογράψει για να καταταχτεί ο γιός του εθελοντής στον ελληνικό στρατό, κι ας ήταν το όπλο μεγαλύτερο απ’ το μπόι του!

Γρήγορα βρέθηκε στην πρώτη γραμμή και στην αντάρα της μάχης ο Αναστάσης φορώντας τη στολή του στρατιώτη, που με εντολή του διοικητή της μεραρχίας ράφτηκε στα μέτρα του. Γρήγορα γεύτηκε και τη χαρά της νίκης. Όταν ο στρατός μας κατέλαβε την Κορυτσά, ο Αναστάσης μπήκε και παρήλασε στην πρώτη γραμμή επικεφαλής του λόχου!

Βάρυναν οι ώμοι του παιδιού, που από τη μια στιγμή στην άλλη έγινε άντρας, στρατιώτης, πολεμιστής. Μεγάλωσαν οι ευθύνες, μεγάλωσε και η θυσιαστική αγάπη του για τη μάνα Ελλάδα. Τι κι αν ήταν παιδί;

Ένα μικρό κρυολόγημα αναγκάζει τους υπευθύνους να τον αφήσουν στα μετόπισθεν, σε ένα μικρό χάνι να αναρρώσει. Ο μικρός αεικίνητος δεκανέας αντιλαμβάνεται κάποια στιγμή ότι ένας πελάτης του ξενοδοχείου κλείνεται στο δωμάτιό του και ότι με ένα περίεργο μηχάνημα κάτι έκανε. Γνωστοποιεί τις υποψίες του στον ξενοδόχο κι αυτός με τη σειρά του ειδοποιεί τη χωροφυλακή. Και δικαιώθηκε· ο ύποπτος πελάτης ήταν Αλβανός κατάσκοπος, που έδινε στους Ιταλούς πληροφορίες για τις θέσεις και τις κινήσεις των ελληνικών στρατιωτικών μονάδων της περιοχής. Λίγα λεπτά αργότερα ο κατάσκοπος βρισκόταν στα χέρια των αρμοδίων και ύστερα από λίγες ώρες ο Αναστάσιος Χαραλαμπόπουλος, γιος του Αλέξανδρου, μόλις 13 ετών, διοριζόταν δεκανέας!

Διάβασε την ιστορία αυτή ο Γιώργος κι ενθουσιάστηκε. «Θα ήθελα πολύ να τον γνωρίσω», λέει και περιμένει κάποιον να τον πληροφορήσει για τον 89χρονο, αν ζει σήμερα, ήρωα του Έπους του 1940. Πώς ήθελε ο Γιώργος να ‘ταν στη θέση του Αναστάση, να κάνει κάτι κι αυτός για την Ελλάδα σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς! Ποιός ξέρει… Προς το παρόν γράφει ένα άρθρο για τη σχολική τους εφημερίδα. Τίτλος; «Ο ηρωάκος». Ο Αναστάσης Χαραλαμπόπουλος του Αλέξανδρου, ο μικρότερος δεκανέας του κόσμου τον έχει εμπνεύσει… Μακάρι και τους συνομηλίκους του…

Περιοδικό «Προς τη Νίκη», τεύχος Οκτωβρίου 2016