Συμπληρώθηκαν φέτος τον Μάιο τα 100 χρόνια ζωής του Ιστορικού Αρχείου Λεβιθόπουλου, "Αρχείο Ελληνικών Γραμμάτων "Γεώργιος Λεβιθόπουλος"" όπως αυτό ονομάστηκε το 1998, χρονιά που έφυγε απο την ζωή ο Γεώργιος Λεβιθόπουλος (1922 - 1998) ένας από τους βασικούς δημιουργούς του.

Είναι φυσικά, ευνόητο, για τον καθένα, ότι τα αρχεία δεν έχουν ημερομηνία γέννησης και αναφερόμαστε στα αρχεία που δεν δημιουργούνται από την αρχή για τον σκοπό που υπηρετούν.

Τα πρώτα βήματα της ζωής ενός αρχείου υπολογίζεται με βάση κάποια ιστορικά γεγονότα τα οποία συμπίπτουν χρονικά με τη δημιουργία του.

Το πλούσιο και σπάνιο υλικό που αφορά την απόβαση του Ελληνικού Στρατού στην Σμύρνη καθώς και το ενημερωτικό και κομματικό, προπαγανδιστικό υλικό από την περίοδο του διχασμού και μετά - πάντα από την πλευρά των Βενιζελικών, Φιλελευθέρων - καθώς και διάφορα ντοκουμέντα πριν την απόβαση και κατά την διάρκεια της εκστρατείας των Ελλήνων στη Μικρά Ασία δεν μας αφήνει την παραμικρή αμφιβολία ότι το Αρχείο Λεβιθόπουλου αρχίζει να μετράει ουσιαστικά την ζωή του από εκείνη την ένδοξη εποχή της απόβασης του Ελληνικού Στρατού στην Σμύρνη (Μάιος 1919). Γιατί τα πρώτα εκείνα "χαρτιά" βρίσκουν τη θέση του σε κάποια συρτάρια και αυτά θα αποτελέσουν την μήτρα που θα κυοφορήσει με την πάροδο των χρόνων ένα ιστορικό αρχείο με σπάνιο αρχειακό υλικό.

Έτσι κάπως γεννήθηκε το Αρχείο Λεβιθόπουλου.

Οι αδελφοί Χρήστος, Παναγιώτης, Σταύρος, Νικόλαος Λεβιθόπουλοι ακραιφνείς βενιζελικοί και άνθρωποι του στενού περιβάλλοντος του Ανδρεα Μιχαλακόπουλου (υπουργού της κυβέρνησης Βενιζέλου και μετέπειτα πρωθυπουργού) χρησιμοποιούν με οποιονδήποτε τρόπο την επιρροή τους προκειμένου να επιβληθούν πρόσωπα και να προωθηθούν εξελίξεις κάποιες εκ των οποίων καθοριστικές για την ιστορία του τόπου μας.

Από καποια "χαρτιά", άλλοτε σημαντικά, άλλοτε λιγότερο "καυτά" που έμπαιναν όπως όπως σε κάποια συρτάρια, σίγουρα δεν περίμεναν ούτε οι ίδιοι ότι εκεί εκκωλάπτεται το αρχείο της ιστορίας και αρχίζει η ιστορία του Αρχείου.

Στο ποτάμι του χρόνου κύλησε πολύ νερό, σύννεφα και μπόρες πολλών χειμώνων, τα χαρτιά μπορεί να κιτρίνισαν αλλά έγιναν οι αψευδείς μάρτυρες των γεγονότων της ιστορίας. Της ιστορίας που κρίνει τα λάθη, τα πάθη, τα μεγαλεία και τις μικρότητες χωρίς μεροληψία και συμπάθειες.

Για ένα αρχείο δεν αρκεί η σύλληψη, η κυοφορία και η γέννηση. Θέλει χρόνο, κόπο και αγώνα για μεγαλώσει, να αναπτυχθεί και να φτάσει στην ηλικία της χρυσής δημιουργίας.

Το προσωπικό ημερολόγιο, η βιογραφία του Αρχείου Λεβιθόπουλου είναι πολυτάραχη έως συγκλονιστική. Τα εμπόδια πάντα πολλά. Οι άνθρωποι - εμπόδια ακόμη και σήμερα δε λείπουν.

Για να φτάσει στο 2019 να σβήνει τα 100 κεράκια, πέρασε και αποτύπωσε πολλά. Και κατέγραψε αλλά και βίωσε πολλά. Ατέλειωτες περιπέτειες της Ελλάδας ποτέ δεν αφήνουν ένα ιστορικό Αρχείο να πλήξει ή να ατροφίσει.

Αν ένα Αρχείο είχε φωνή να πει τη δική του ιστορία, σίγουρα θα υπήρχν κάποιες στιγμές που θα συγκλόνιζε περισσότερο ακόμη και από την Ιστορία που το ίδιο διαφυλάσσει.

Πολλοί ίσως οι περισσότεροι - γιατί όχι - μπορεί και όλοι όταν ακούνε την λέξη "Αρχεία" στο μυαλό τους έρχεται μόνο η εικόνα κάποιων μεταλλικών ευμαρείων και στοίβες χαρτομάνια κάποια ακατάλυπτα και μάλλον απωθητικά.

Λάθος οικτρό και μεγάλο.

΄Ένα αληθινό ιστορικό Αρχείο - κι όχι μια συλλογή ενός χομπίστα - κρύβει ό,τι και η ίδια η ιστορία. Αγώνα, αγωνία, κόπο, ιδρώτα, δάκρυ και αίμα! Και κίνδυνο. Και άπειρη συκοφαντία και φθόνο και αντιπαλότητα και παρασκηνιακή ελεεινότητα και...και...και... πολλά "και".

Ας τα αφήσουμε αυτά κατά μέρος και ας γιορτάσουμε την ενηλικίωση - ναι καλά το λέμε, την ενηλικίωση - του Αρχείου Ελληνικών Γραμμάτων "Γεώργιος Λεβιθόπουλος" που φέτος έκλεισε τα 100 χρόνια του! Και όταν λέμε "ενηληκίωση" το εννοούμε, γιατί τα Αρχεία δεν μεγαλώνουν και γερνούν σαν τους ανθρώπους. Είναι άλλη η σχέση τους με τον χρόνο. Το δικο τους ρολόι δεν μετράει χτύπους αλλά ιστορικές στιγμές. Κάνουν τα πρώτα βήματα, και γνωρίζουν την εφηβία μετά από δυο τρεις ανθρώπινες γενίες. Και περνούν στην ενηλικίωση όταν πρωτοπέρνουν το βάπτισμα του αιωνόβιου.

Εορτασμός των 100 χρόνων

Για να γιορτάσουμε τα 100 χρόνια του Αρχείου Ελληνικών Γραμμάτων δεν ακολουθήσαμε την πεπατημένη. Μία γιορτή "Styling Show", δύο βαρύγδουποι ομιλητές, μερικά καναπεδάκια και πολλές ευχές. Προτιμήσαμε να παρουσιάσουμε 25 μεγάλες εκθέσεις αφιλοκερδώς μέσα σε ενάμιση χρόνο που αποτελεί και αριθμό ρεκόρ. Επίσης στο πλαίσιο της εκατονταετίας του Αρχείου μας θέσαμε τις βάσεις για μια υποδειγματική συνεργασία με μεγάλα μουσεία της χώρας, την Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού και άλλους παράγοντες πολιτιστικούς που υπηρετούν την διαφύλαξη της ιστορίας όχι μόνο στα λόγια.

Τέλος μέσα στο πλούσιο ενεργητικό του εκατοστού έτους ιδιαίτερη μνεία αξίζει σε ένα μεγάλο εκδοτικό έργο που παρουσιάσαμε και αφορά στα επερχόμενη επέτειο των διακοσίων ετών απο την Εθνική Παλιγγενεσία (1821 - 2021). Συγκεκριμένα συνεργαζόμενοι με μεγάλο εκδοστικό οίκο των Αθηνών, δημιουργήσαμε ένα συλλεκτικό πεντάτομο έργο με τίτλο "1821 - Τα Εθνικά Ευαγγέλια του Ιερού Αγώνος" το οποίο κυριολεκτικά "γράφει Ιστορία" και μάλιστα "δια χειρός" των ίδιων των Εθνικών Ηρώων, πρωτεργατών του Μεγάλου Ξεσηκωμού (βλέπε σχετικά άρθρα).

Το Αρχείο Ελληνικών Γραμμάτων "Γεώργιος Λεβιθόπουλος" δεν πάυει ωστόσο να εμπλουτίζεται συνεχώς και θεωρούμε το 2019 ως την αφετηρία της νέας εποχής του Αρχείου το οποίο στα χέρια του εικοσάχρονου σήμερα Γιώργου Λεβιθόπουλου ευχόμαστε να εξελιχθεί ακόμα περισσότερο και να πραγματοποιήσει όλα τα όνειρα των δημιουργών του παρόντων και απόντων, συνεχίζοντας να υπηρετεί την ιστορία της πατρίδας από το δικό τους μετερίζι, που είναι: εντοπισμός, διασώση, συντήρηση, διάδοση ιστορικών ντοκουμέντων καταγράφοντας στις εποχές που έρχονται λιγότερο ανθρώπινο πόνο, λιγότερη αδικία, λιγότερες συγκρούσεις και εχθρότητα και απανθρωπιά και όλα αυτά που γέμισαν τα κιτάπια της Ιστορίας οι προηγούμενες εποχές.