Εναν αιώνα ζωής συμπλήρωσε φέτος, περίπου στις αρχές του καλοκαιριού το Αρχείο Ελληνικών Γραμμάτων "Γεώργιος Λεβιθόπουλος".

Η ηλικία ενός Αρχείου δεν προσδιορίζεται βάση κάποιας ληξειαρχικής πράξης γεννήσεως ούτε με κάποιο ιδρυτικό καταστατικό, ή επίσημη έναρξη εργασιών. Συνήθως, υπολογίζεται, βάση ιστορικών γεγονότων που απλά συνέπεσαν ή έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην δημιουργία ενός Αρχείου.

Γνωρίζουμε λοιπόν, δίχως καμία επιφύλαξη ότι το πρώτο υλικό που τοποθετήθηκε σε κάποιο συρτάρι σχετίζεται άμεσα με την απόβαση του Ελληνικού στρατού στην Σμύρνη (Μάιος 1919, με το νέο ημερολόγιο) και την πραγματοποίηση του μεγάλου ονείρου του Βενιζέλου και όλων των Ελλήνων η Μικρά Ασία, άυτό το ιερό πανάρχαιο λύκνο του Ελληνμισμού, να αποτελεί κομμάτι της Μητέρας Ελλάδας.

Ένθερμοι Βενιζελικοί και άνθρωποι του Μιχαλακόπουλου οι αδερφοί Λεβιθόπουλοι (Χρήστος, Σταύρος, Νικολός, Παναγιώτης) εμπλέκονται και αυτοί όπως όλοι οι Έλληνες στην μεγάλη περιπέτεια του Έθνους.

Τα πρώτα έγγραφα που αφορούν κυρίως το Βενιζελικό κόμμα και την κίνησή του στην Πάτρα, οι πρώτες εφημερίδες με σημαντικές ημερομηνίες και μεγάλα γεγονότα, οι ενημερωτικές και προπαγανδιστικές προκηρύξεις της εποχής καθώς και επιστολές από και προς τον Ελληνισμό των υπόδουλων αδερφών στην Μικρά Ασία, εκείνη την εποχή αντικατοπτρίζουν την άμεση επικαιρότητα, το σήμερα "του 1919", αποτελούν ωστόσο το θεμέλιο λίθο ενός μελλοντικού ιστορικού Αρχείου.

Έτσι κάπως ξεκίνησε η ιστορία του Αρχείου Λεβιθόπουλου.

Τα "χαρτιά" μέσα στην θύελλα των καταστάσεων που ακολούθησε, αυξάνονταν με γεωμετρική πρόοδο και σιγά σιγά με τον χρονο άρχισαν να κιτρινίζουν και από επίκαιρα έγγραφα έγιναν ιστορικά αποδεικτικά στοιχεία, ύστερα, με το πέρασμα του χρόνου έγιναν σημαντικά ντοκουμέντα για να γινουν τελικά, δεκαετίες ολάκαιρες μετά, ιερά κειμήλια.

Η συγκέντρωση του πρώτου υλικού, ο τρόπος φύλαξής του και η όλη διαχείρισή του, μας μαρτυρά ότι μάλλον δεν ήταν στα σχέδιά τους να δημιουργήσουν ένα ιστορικό Αρχείο.

Ωστόσο έβαλαν γερά θεμέλια και πολύ δυνατούς πυλώνες ενός Αρχείου το οποίο μετά από χρόνια διεκδικεί τα εύσημα ενός από τα αρτιότερα και πιο ενημερωμένα ιδιωτικά - ιστορικά Αρχεία.

Η ιστορία όμως, όπως πάντα τελικά συμβαίνει, έκανε τις δικές της επιλογές και τα πράγματα για την Ελλάδα πήραν την πιο δραματική τροπή. Διχασμός, αισχρή προσδοσία από τους Συμμάχους, Μικρασιατική - Εθνική καταστροφή, προσφυγιά, ανταλλαγή πληθυσμών, ξενιτεμός, εξαθλίωση, δυστυχία. Κι ό,τι άλλο χρειαζόταν, ώστε το πιο όμορφο όνειρο να μετατραπεί στον πιο φρικτό εφιάλτη.

Την μοίρα της Ελλάδος φαίνεται να ακολουθεί κι η οικογένεια Λεβιθόπουλου.

Πολλά αλλάζουν προς το χειρότερο.

Ο πατέρας του πατέρα μου Χρήστος Λεβιθόπουλος σκοτώνεται με το αυτοκίνητό του (Ford με μανιβέλλα) το 1930. Ποιος έχει πια μυαλό και διάθεση για πολιτικά και Αρχεία. Το ρολόι για το Αρχείο Λεβιθόπουλου έχει σταματήσει κα΄που στην ματωμένη θύελλα του '22 και του '23.

Θα περάσουν πολλά χρόνια και ενω τα σύννεφα του νέου μεγάλου πολέμου σκεπάζουν και τον Ελληνικό ουρανό ο νεαρός Γιώργης Λεβιθόπουλος κεντρίζεται από τις συγκλονιστικές στιγμές που σημαδεύουν την ανθρωπότητα και προσπαθεί να καταγράψει όλο αυτό το ιστορικό παραλλήρημα συγκεντρώνοντας εφημερίδες, προκηρύξεις που ρίπτουν τα αεροπλάνα του εχθρού και ό,τι άλλο μπορεί.

Η Γερμανοϊταλική κατοχή τον βρίσκει στην Εθνική Αντίσταση τυπογράφο και δημοσιογράφο στον παράνομο αντιστασιακό τύπο.

Παρά το νεαρό της ηλικίας του, πολύ γρήγορα διακρίνεται στον τομέα αυτό. Οι καταστάσεις κάτι παραπάνω από δύσκολες και ανυπέρβλητες. Γεναιόδωρες όμως, απ' ότι φαίνεται, για ένα ιστορικό Αρχείο.

Μέσα σε εκείνα τα μαύρα χρόνια της κατοχής και του Εμφυλίου αρχίζουν και πάλι να γυρίζουν οι δείκτες του ρολογιού για το Αρχείο Λεβιθόπουλου, που πλέον παίρνει μια πρώτη μορφή. Κι ενώ το Αρχείο προσπαθεί να κάνει τα πρώτα του βήματα η μοίρα των Ελλήνων δεν του ραίνει τον δρόμο με ροδοπέταλα, αντίθετα τα αγκάθιατων ανθρώπινων ψυχών και τα συρματοπλέγματα είναι διασπάρτα παντού. Έτσι, το Αρχείο θα καταστραφεί τρεις φορές. Μϊα από τους ακροαριστερούς, που όποιος δεν είναι μαζί τους είναι εχθρός του "Λαού". Μία από τους δεξιούς, που όποιος δεν είναι μαζί τους είναι εχθ΄ρός του Θεού και του Έθνους. Και μία από εμάς τους ίδιους!

21η Απριλίου 1967, ημέρα Παρασκευή. Το πρωί, μολις πάμε στο σχολείο, μας διώχνουν άρον άρον και μας λένε να πάμε στα σπίτια μας.

Ήμουν 8 ετών.

Επιστρέφω στο σπίτι και βλέπω την μητέρα μου και την γιαγιά μου στο πλεισταριό να παίρνουν ένα σωρό έγγραφα, εφημερίδες κι εγώ δεν ξέρω τι άλλα χαρτιά ήταν εκείνα και να τα βάζουν στην σκάφη για να τα κάνουν πολτό στην τάβλα που ήταν για να τρίβουν τα ρούχα.

Μου είπαν ότι αυτό ζήτησε ο πατέρας μου και αντί να ρωτάω πολλά να δώσω κι εγώ ένα χέρι βοήθειας για να τελειώνουμε γρήγορα γιατί από στιγμή σε στιγμή... κανείς δε ξέρει.

Όταν περιέγραψα αυτές τις στιγμές μετά από πολλά χρόνια στον ίδιο τον δικτάτορα κι αρχιτέκτονα της Χούντας, τον άνθρωπο που κατέβασε τα τανκς την νύχτα της 21ης Απριλίου Στυλιανό Παττακό, αυτός με κοίταξε σιωπηρός και με τρεμάμενη από την συγκίνηση φωνή μου είπε: "Σας ζητώ, προσωπικώς, συγγνώμην".

Αλλά ύστερα από μερικά δευτερόλεπτα, ούτε μισό λεπτό, σαν κάτι να τον τάραξε μέσα του μου φώναξε δυνατά:
- Και μετά από αυτόν δεν βάλατε μυαλό;!

Εκείνη ακριβώς την στιγμή είχε αρχίσει μεταξύ μας μια μεγάλη "σύρραξη" που θα περνούσε σε μια αλληλογραφία, η οποία χαρακτηρίστηκε "πινγκ-πονγκ με απασφαλισμένη χειροβομβίδα" και διήρκησε δέκα ολόκληρα χρόνια.

***

Είναι πολλές και σημαντικές οι λεπτομέρειες που παρά την θέλησή μου αποφεύγω να αγγίξω, αν και κρύβουν καταπληκτικές ιστορίες. Κι αυτό, γιατί σε κάποιους, μπορεί ευλόγως, σε άλλους όμως ανοήτως, και σε άλλους εκ φθόνου και μόνο, θα δημιουργήσουν "απορείες" και "ερωτήματα" τα οποία για να λύσω και να ικανοποιήσω θα πρέπει να εισέλθω σε αβυσσαλέους λαβυρίνθους επαιξηγήσεων και απολογιών και πάλι ανικανοποίητοι θα είναι.

Εξάλλου τι ενδιαφέρει η Ιστορία του Αρχείου; Το Αρχείο της ιστορίας είναι αυτό που μας νοιάζει. Και ειλικρινά, δεν θα ήταν στις προθέσεις μου να σας κουράσω με αυτό το σύντομο ταξίδι στον χρόνο, αν δεν ήταν τα γενέθλια του Αρχείου Ελληνικών Γραμμάτων "Γεώργιος Λεβιθόπουλος" το οποίο φέτος έγινε αιωνόβιο.

Στο Αρχείο Λεβιθόπουλου έδωσα το όνομα του πατέρα μου ενός αληθινού, υποδειγματικού αγωνιστή της ζωής αλλά και της πατρίδας το 1998 όταν αυτός έφυγε από την ζωή.

Μέρος Α'